Esencja pracy dziennikarskiej wyłącza stosowanie przepisów RODO

5 lat temu

Dziennikarstwo i RODO

Nadrzędną rolę jaką odgrywa prasa zgodnie z Konstytucją RP to prawo obywateli do ich rzetelnego informowania , jawności życia publicznego, a także kontroli i krytyki społecznej. Stanowi to punkt wyjścia esencji prawdziwej pracy dziennikarskiej.

Analizując działalność dziennikarską na tle regulacji prawnych można stwierdzić, że podlega ona niekiedy wyłączeniom. Działalność dziennikarzy opiera się na działaniu zgodnie z etyką i zasadami współżycia społecznego. Nadrzędnymi zasadami jakimi się kierują są głównie rzetelność, obiektywizm i staranność w tworzeniu materiału prasowego co wynika z art. 10 Ustawy prawo prasowe. O ile działalność dziennikarska nie narusza zasad przypisanych przez ustawodawcę o tyle podlega niekiedy wyłączeniom przepisów RODO. Zgodnie z rozporządzeniem przetwarzanie danych osobowych a wolność wypowiedzi jest regulowana przez art. 85[1]. Wspomniany akt prawny jasno określa, że prawo ojczyste przyjmuje przepisy mogące pogodzić prawo do ochrony danych osobowych z wolnością wypowiedzi i informacji(…). Taka regulacja odnosi się, także do omawianej działalności dziennikarskiej stanowiąc wyłączenie przepisów ochrony danych wykorzystywanych w celu wolności wypowiedzi i informacji. Warto znaczyć, że wyłączenia dotyczą esencji pracy dziennikarza i jego działalności twórczej. Wyłączeniom ochrony danych osobowych nie podlegają działania wydawcy czy redaktora na potrzeby reklamowe. Polskie ustawodawstwo również reguluje stosowanie przepisów rozporządzenia w aspekcie działalności polegającej na redagowaniu i publikowaniu materiałów prasowych co jest zwarte w art. 2 Ustawie o ochronie danych osobowych[2]. Przepis stwierdza, że;

„1. Do działalności polegającej na redagowaniu, przygotowywaniu, tworzeniu lub publikowaniu materiałów prasowych w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. − Prawo prasowe (Dz. U. poz. 24, z późn. zm.), a także do wypowiedzi w ramach działalności literackiej lub artystycznej nie stosuje się przepisów art 5–9, art. 11 przetwarzanie niewymagające identyfikacji, art 13–16, art 18–22, art. 27 przedstawiciele administratorów lub podmiotów przetwarzających niemających jednostki organizacyjnej w Unii, art. 28 podmiot przetwarzający ust. 2–10 oraz art. 172730 rozporządzenia 2016/679.(…)”

Odniesienie do RODO

Omawiany powyżej przepis jest zgodny z motywem 153 RODO określającym, że ustawodawstwo państw członkowskich powinno określić odstępstwa i wyjątki od zasad ogólnych i praw przysługujących osobie, której dane dotyczą, administratora i podmiotu przetwarzającego, przekazywania danych osobowych do państw trzecich lub organizacji międzynarodowych, niezależnych organów nadzorczych, współpracy i spójności oraz szczególnych sytuacji przetwarzania danych. W przypadku niejasności obowiązującego prawa zastosowanie powinny mieć przepisy państwa któremu podlega administrator danych. Motyw 153 Rozporządzenia podkreśla wagę wolności wypowiedzi i szeroko rozumiane pojęcie dziennikarstwa. Dlatego należy wskazać, że wyłączeniom przepisów RODO podlegają:

zasady przetwarzania danych,
przetwarzanie niewymagające identyfikacji,
obowiązek informacyjny,
prawo dostępu, prawo do sprostowania i ograniczenia przetwarzania, jak również obwiązek powiadomienia o tych czynnościach ,
prawo do przenoszenia danych,
prawo do sprzeciwu,
prawo do tego, by nie podlegać decyzji, która opiera się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu,

Wyłączeniom podlegają także, regulacje odnoszące się do podmiotu przetwarzającego oraz rejestracji czynności przetwarzania. [3]

Podsumowanie

W związku z powyższym należy stwierdzić, że działalność prasowa zgodna z ustawodawstwem, jako źródło informowania mas społecznych, głosząc jedynie prawdziwe i rzetelne informacje podlega wyłączeniom zawartym w rozporządzeniu i ustawie. Inną kwestią pozostaje działalność reklamowa, która podlega przepisom o ochronie danych osobowych.

Mówiąc o rzetelności dziennikarza należy określić, że jest on zobowiązany do zachowania szczególnej staranności przy gromadzeniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych, które muszą być zgodne ze stanem faktycznym i szeroko pojmowaną prawdą. Ustawodawca zobowiązuje go do ochrony dóbr osobistych i interesów osób udzielających mu informacji. Jednocześnie osoby prowadzące działalność dziennikarską powinny zwrócić uwagę na art. 32 RODO do którego omawiana działalność nie podlega wyłączeniom a ma zastosowanie. Przepis ten gwarantuje bezpieczeństwo danych, ochronę nośnika na którym są przechowywane informacje i inne czynności zabezpieczające przed niepowołanym udostępnieniem danych.

Resumując działalność dziennikarska polega na rzetelnym przekazywaniu prawdziwych informacji zgodnie ze stanem faktycznym podlegając wielu wyłączeniom, pomimo wielu wykluczeni, istotne jednak jest aby odpowiednio zabezpieczyć dane wykorzystywane do pracy nad materiałem prasowym.

Źródła

[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (RODO)

[2] Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych

[3] Ustawa o ochronie danych osobowych – komentarz Anna Dmochowska , Aleksandra Piotrowska